de Droom van onze Planeet dansen!
Xhosa en Sangoma Muziek
uit: Trancedans E-zine juli 2013
gepost door: Els Van Sonhoven
Miriam Makeba: Sangoma (1988)
Miriam Makeba is waarschijnlijk de bekendste Zuidafrikaanse zangeres, en draagt als bijnaam ‘Mama Afrika’. Ze werd in 1932 in Johannesburg geboren, haar moeder was een Swazi Sangoma en haar vader een Xhosa. Eén van haar bekendste liedjes is ‘Pata Pata’, geschreven door Dorothy Masuka en uitgebracht in 1957. In dit filmpje (met Nederlandse ondertitels) uit 1979 vertelt ze over de Xhosa taal en zingt ze het Xhosa bruiloftslied ‘Qongqothwane’, beter bekend als ‘the Click Song’
Miriam Makeba was een anti-apartheids-activiste. Ze leefde vanaf 1960 in ballingschap en haar muziek werd verboden in haar geboorteland. In 1988 werd de ban op haar muziek in Zuid-Afrika opgeheven en bracht ze het album ‘Sangoma’ uit. In 1990 keerde ze terug naar Zuid-Afrika. Ze maakte meer dan 30 albums en stierf op 10 november 2008.
Sibongile Nene: Sangoma (2000)
Sibongile Nene is een Zuidafrikaanse vrouw die gedurende haar jeugd in verschillende landen leefde. Tijdens een vakantie in haar geboorteland kwam ze in contact met traditionele helers en voelde ze de roeping om Sangoma te worden. Sinds 1998 werkt ze als Sangoma in Toronto, Canada.
De muziek van haar album ‘Sangoma’ is zeer bruikbaar in een hedendaagse trancedans muziekmix. ‘Sohamba’, ‘Intaba’ en ‘Inyoka’ zijn erg dansbare nummers, vol drums en zang. ‘Dlozi’ en ‘Ayovumo’ zijn ingetogener, met hartslagdrum en eenvoudige teksten die klinken als Afrikaanse mantras. In ‘Ngihawukele’ zitten engelse tekstfragmenten verweven: ‘Guide me God, guide me universe, guide me angel, guide me ancestors’. ‘Umoya’ is een spel van vrouwenstemmen, gedragen door een ritmisch klanktapijt van mannenstemmen. Het nummer ‘Sangoma’ klinkt als een subtiel web van gebeden en regenstokgeruis.
-- album beluisteren>
Madosini: Power to the Women (2005)
Madosini Latozi Mpahleni is een traditionele Xhosa verhalenvertelster, componist en muzikant. Haar moeder leerde haar traditionele muziekinstrumenten maken en bespelen, waaronder de umrubhe (mondboog), de uhadi (kalebas-muziekboog) en de sitolotolo (mondtrommel). De uhadi reisde met de Afrikaanse slaven mee naar Brazilië, waar het als berimbau het hoofdinstrument van de capoeira-dans werd.
Madosini's album ‘Power to the Women’ bevat zeer trance-opwekkende muziek, waaronder de nummers ‘Yaka Yaka’, ‘Uphando Luphelile’, en ‘Wenu Se Goli’. Madosini geeft, in samenwerking met anderen, regelmatig concerten op festivals.
-- album beluisteren>
Xhosa Trancedans
In dit filmpje zie je haar aan het werk in haar thuisomgeving. Na twee minuten muziek en zang, begint de gemeenschap opzwepend in de handen te klappen, en ontstaat er een Xhosa trancedans.